O Santo veradeiro?

Verín. CRÓNICAS TAMAGANAS. - O Santo verdadeiro?-.

 

 Miña cara señora María: Desta vez non foi ata o Santo, non se sabe moi ben se é o verdadeiro ou o mentireiro, pero vostede facía falta, porque aquilo  parece máis unha festa de campo, onde non falta de nada, que unha romaría onde a devoción ao Santo, tiña que ser, o acto principal.

 Aquela paraxe énchese de coches e  fogueiras , que un descoido calquera, calquera ano, pode provocar un accidente e logo hai que chorar as desgrazas.

 Pero vostede, dicía a Chus, que de pequenas, levábaas, despois de comer,ata a Capela do San Antón, xunto coas veciñas, e despois de rezarlle e pedirlle algunha promesa, buscaban un pouco de leña para  prender o lume e asar un chourizo por persoa.

 As rapazas, as veces choraban, porque  o pau co que asaban o chourizo ardíalle e rompíalle, caendo o chourizo o lume e emboutábaselle de cinsa e había que limpalo, perdendo sabor.

 Vostede vivía preto do lugar, por iso se acercaban andando ata o el, e así, convertíanse en verdadeiros romeiros.- Agora todo ten que ser en coche!-.

 O Xan, o día anterior, colleu o furgón, encheuno de palés e foi  reservar un lugar para xuntarse coa familia e amigos ao día seguinte. Cando chegou, o coche estaba, pero as pedras que delimitaban o lugar do lume, como prevención, desapareceran. –Uns listillos, que chegaran un pouco cedo, víronas fáciles de coller e arramplaron con elas-. Pero o Xan, feito no caso, foi onda eles, chamoulles á atención e repúxoas, empezando coas tablas para iniciar o lume e porse a asar a panceta e os chourizos.

 Era dos poucos que tiña os produtos do marrao, como debe ser, para honrar ao Santo, que por certo, este ano, non houbo ofrendas, polo que non houbo subasta de cada unha das pezas que os devotos ofrecían ao Santo por concederlle as grazas que lle pediran durante o ano.-Pode que o Casqueiro deixara o cargo de pedáneo e non hai seguidor que continúe coas dádivas-. Son feitos culturais relixiosos que deberían perdurar, pero..

 Agora todos van preparados contra as inclemencias do tempo. A gran maioría, tamén levan música e cara a caída da tarde o licor café empeza a facer das súas e a xente fala e fala, cambiando de grupo e visitando aos coñecidos que encontran no percorrido, en torno á capela.

 Sen embargo, aínda hai xente que visita a Capela para rezarlle ao San Antón. Deben pensar que non só hai que alimentar o corpo, senón tamén a alma. Seguro, que lle están agradecidas, por algo que foron beneficiadas, polo que, volven a pedirlle, que as siga acompañando na vida.

 Aquilo, pouco ten de romaría e chourizo.  Aquilo, señora María, son auténticos banquetes, como se fosen xantares en calquera restaurante.

 -Que volvan!-.

 

                                      Verín, 20 de xaneiro do 2018.-

                                                       Adolfo Rolán. 

..Paremias...?

Verín-CRÓNICAS TAMAGANAS-.-……Paremia..?

 

 Miña cara señora María: - Xa vin que estivo rodeada de todos os seus. Non faltou ninguén. Estivo, outra vez, a Mirian e o  seu pai. O único foi que o tempo non  axudou para que a pasearan pola beirarrúa, pero o ir e vir, no portal, non paraba polo que sempre estaba rodeada dos seus. Que bonito ver unha nai así e iso que non probou o licor de café que lle regalou a Conchita.

-Os refráns son o mellor exemplo dunha lingua para expresar, nítida e concretamente, algo que comprenden todas as persoas. Pódese dicir que son as expresións máis económicas da linguaxe-.

 -Despois de estar, día si e día tamén, colgado nas ondas, denunciando as facturas que presenta a persoa que lle encargan, dende o Concello, programas,  tanto no eido da cultura como de outros eventos, ao longo do ano, conseguindo facer de Verín un referente, ata de agora esquecido, e competindo en promocións dos produtos endóxenos, que fan da bisbarra lugar de visita, como indican os datos das persoas que pasaron polo Claustro-.

 Tenlle que dicir, señora María, que hai un refrán que di: -“pola boca morre o peixe” e non meter cizaña para que cobren polo uso do espazo do museo do viño, pondo como base as facturas que presenta no Concello á persoa que lle encargan estes eventos, cando, é de supor, que este autónomo ten un caché e por el ten que cobrar. Falar do soldo da persoa que está ao coidado da exposición é levar moi lonxe a cizaña, - non hai remedio!-, pois é un posto eventual e cobrará segundo os contratos municipais.

 O día sete de xaneiro, do presente ano, na páxina L3 do xornal Rexional, nas follas referentes a Ourense, lese o traballo que fai o “distinguido señor criticador”. -Só unha única firma, nunha iniciativa conxunta para solicitar un acta dunha reunión sobre os Gal-, polo que, señora María, debe recordarlle cal é o seu traballo e a ver se cobra dos cidadáns para  botar esas sestas, que de vez en cando publican os xornais, tanto en papel como en internet, pois outra cousa  parece non debe facer.

 Que pronto, señora María, as cousas colocan a cadanseu no seu lugar, polo que débelle aconsellar que Verín necesita de persoas que arrimen o ombro, porque lle debería dar vergoña que lle están comendo o terreo e deixándoo cos pés descalzos. Simplemente unhas cousiñas: activación cultural, arrombar o Balneario de Caldeliñas, as plantación de árbores, atención aos maiores, a ponte sobre o río Támega e, como non?, os innumerables aparcadoiros que facilitan á cidadanía unha visita a Verín para facer as compras e ao mesmo tempo tomar, nunha terraza, calquera consumición.

 Debe dicirlle, que se andara, por onde , en algún tempo, ía todos os días, sabería o que tiña que criticar, porque vería o levantamento das presas no río, en Tintores e Vilela, cando cumprían dúas misións moi desexadas e solicitadas:  -a de bañarse e a de encher a capa freática para  ben das leiras e prados-. –Non se entera, ou…….hai para máis?.

 -Bo aninovo-.

 

                                                       Verín, 13 de xaneiro do 2018.-

                                                     Adolfo Rolán.-

 

Os Remedios..?

 Verín. CRÓNICAS TAMAGANAS.- Os …Remedios….?

 Miña cara señora María: -Facía tempo que non vía a súa netiña. Tivo que ser o segundo día, porque, na primeira mirada non me quedei coa cara, pero á segunda, berrei: - Mirian-, e, si que era a rapaza que engaiolaba, aos cativos, nos recunchos da rúa.

 Por certo non tiven a oportunidade de preguntar algo da súa vida en Barna, porque as sensibilidades non se coñecen e, ante todo, o seu cariño está por enriba de todo. –A si que retornou e a esperar tempos mellores para tomar un café na esquina do barrio.

 Pero, quen estivo moi oportuno foi don Oscar. Ocorréuselle, o día anterior, proporme que tiña que subir ao Santuario dos Remedios e facer de guía a un grupo de veciños dunhas parroquias de Allariz.

 Isto foi un golpe seco, porque..guía para ver a Bisbarra si, pero guía para explicar o contido do Santuario, xa eran cousas maiores.

O maxín deu voltas e recordou que tiña que ter un libriño do mestre D. José María Pereda. E o texto apareceu, porque como vostede, señora María, sabe, o que garda sempre ten, e así foi.

 O texto recolle e transcribe un “manuscrito” da parroquia de Vilamaior, onde o señor Crego describía os inicios do Santuario e cales foron os medios e lugar para a colocación.

 Segundo o autor e seguindo a súa recompilación deixa en puntos suspensivos verbas, que non foi capaz de reler, polo deteriorado en que o encontrou,  pero o seu entusiasmo de  investigador fixo posible que chegara ata nós.

-Señora María, dígalle a don Oscar que hai que recuperar, polo de momento, a Procesión que describe o señor Crego, no capítulo sexto.

“Era o ano 1615, polo mes de maio, había moita seca nesta terra e desexaban, como agora, que chovese para medrar as colleitas e para lograr este “remedio”, os de Verín foron  buscar a Imaxe da Nosa Señora dos Remedios, en procesión, e mentres a tiveron na súa igrexa, nove días, choveu en abundancia”.

 No mesmo capítulo tamén fala que ao querela devolver a súa casa o licenciado Villacorta, Alcalde Maior de Monterrei, pediuna para outras novenas na igrexa do convento de San Francisco, coa intención de que Deus curase ao Conde, D. Manuel, que estaba moi enfermo en Valladolid, e o mesmo Alcalde Maior axudou a levar as andas desde Verín ata Monterrei. Ao pouco chegaron cartas que S.E. estaba mellor.

 Sucede que daquela, señora María, non había incendios e, sobre todo, non había muíños de vento nas Serras, que rodean o val, polo que hoxe, seguro, que a Nosa Señora dos Remedios habería que tela tódolos días do ano en continua veneración.

                         En Verín, 2 de decembro do 2017.-

                          Adolfo Rolán.- 

Sentencia...?

    VERÍN, CRÓNICAS TAMAGANAS.- Sentencia….?

  Miña cara señora María: -Tenlle que dicir ao David Barreira que non dou feito e, que non se preocupe, que en calquera momento falaremos da señora Pardo.

 Nestes intres, señora María, hai que atender aos escritos do señor Alcalde-presidente do Concello de Verín, D.Gerardo Seoane, a través dunha carta aberta:

  -Ao recibir a súa PROVIDENCIA, na cal se me solicitan ALEGACIÓNS contra a responsabilidade PATRIMONIAL, que se me reclama, en canto ás INDEMNIZACIÓNS aportadas polo CONCELLO ao ADQUIRIENTE do solar, onde están ubicados os restos da Muralla de Verín, teño que dicir que vostede sabe moi ben, quen foi e quen é, o responsable de todo este asunto.

 Esta PROVIDENCIA vólveme a responsabilizar de algo que fun consciente cando votei, e, volveríao facer, porque non cometín ningún delito, votando algo que tiña tódolos informes técnicos favorables, tanto MUNICIPAIS como das CONSELLERÍAS respectivas, en canto ao PXOM aprobado o 3 de agosto do 1998. -Se non fose así estaríanse socavando as bases da DEMOCRACIA, porque ninguén se presentaría ao cargo de CONCELLEIRO.

  Daquela tiven que saír ao paso cun escrito, no xornal LA REGIÓN, onde manifestaba que a RESPONSABILIDADE era do exalcalde, Sr. Jiménez, por OCULTAR un DOCUMENTO de PATRIMONIO, que entrara nas oficinas Municipais, con data 4 de abril do 1998, no cal se recollían os restos da Muralla e viña dirixido ao SEÑOR ALCALDE-PRESIDENTE DO CONCELLLO DE VERÍN. –Se a este Documento se lle dera a publicidade adecuada, seguramente, que o PXOUM do 3 de agosto do 1998, non se aprobaría, porque os técnicos e os REDACTORES do PXOM, non o permitirían, polo que neste caso, hoxe, non estaría baixo esta  posible responsabilidade.

 Pódense argumentar DÚAS  posibles CAUSAS da OCULTACIÓN do DOCUMENTO. Unha delas está relacionada coas vacacións do señor Jiménez , que non podían ser máis tarde do tres ou catro de agosto; a outra CAUSA, esta si que é CAUSA, o seguinte ano era ano de ELECCIÓNS municipais, polo que non se podía ter o PXOUM sen APROBAR.

  Todo este tema da Muralla empeza no ano 2004 e case a totalidade dos exconcelleiros, xa non estabamos no CONCELLO, polo tanto, señor ALCALDE, vostede sabe quen ten a máxima RESPONSABILIDADE, porque na PROVIDENCIA, que nos remitiu, hai un parágrafo, no que se di, que nin o Concello, nin o promotor, RECORREN a SENTENCIA. -Nese momento, o alcalde de Verín, era o señor Jiménez, que como veciños e posibles afectados deberíanos informar, - outra ocultación?, polo que nos provocou e provoca unha INDEFENSIÓN  manifesta.

 Hai que dicir que a sentencia resultou, por orden xudicial, empate técnico. –Houbo que negociar a indemnización cun técnico neutral.

 Sen quere entrar en outras consideracións máis desmenuzadas da SENTENCIA, como poden ser as negociacións para chegar aos acordos, co promotor, _que tampouco se nos informou- hai detalles importantes que se deben expor, como por exemplo no PXOM aprobado no ano 2012, ofrecerlle compensacións noutros solares. Porque todo é posible, e dende o posto de ALCALDE, moito máis.

 En canto ao escrito de RECUSACIÓN  contra o INSTRUCTOR , presentado polo señor Jiménez, o único escrito que debería presentar é o que recollese a súa RESPONSABILIDADE de todo, tratando de exculpar aos excompañeiros e -non “colaboradores”-.

   Para rematar, señor alcalde, D. Gerardo Seoane, aínda ten máis delito que un SENADOR vote a favor dunha lei, na que se pode ver afectado, -pero para iso hai que lela- e,  non ser capaz de chegar ao Concello de Verín e, como alcalde, dar ORDEN DE PAGO, finiquitando a deuda co promotor.

  Atentamente, esperando do seu ben proceder, continúe así.

           En Verín 25 de novembro do 2017.-

          Adolfo Rolán.-

Carlos..

   Verín-CRÓNICAS TAMAGANAS- Carlos…

 

 Miña cara señora María:  -O Carlos foi un rapaz do derradeiro curso da ESO. Estudou nos “Frailes”  Mercedarios, como se di normalmente, na bisbarra ou na parte sur da provincia ourensá.

 A vida, señora María, coloca sempre a cada un no seu sitio. As coincidencias deste rapaz co mestre, que escribe, non se repetirán nunca máis.

  O seu curso foi o último en que din clase de tódalas materias nas que estaba habilitado, polo tanto, a xornada era completa. Logo, ao solicitar  unha redución de xornada e quedarme con sete horas á semana só podía ter clase en segundo curso, polo que o contacto foi menos intenso, pero o seu saúdo, en horas de recreo, seguiuno mantendo e corría a darme a súa man.

 O ano 2017 tamén marcará o remate, para el, no colexio e, para min, o acollerme definitivamente á xubilación, polo tanto, ambos deixarémonos de ver no Convento dos Padres Mercedarios de Verín. –Espero que non!-.

 Neste curso, 2016-2017, a Comunidade Mercedaria tivo a ben celebrar unha misa na miña despedida e facer a proposta ao señor Provincial de Castela, da Orden da Mercé, Redención de Cautivos, para que se me torgara: “CARTA DE HERMANDAD DA ORDEN”.

 

 Pero o que non esperaba é que fose convocado de novo á festa fin de curso dos alumnos de cuarto. Polo que a miña sorpresa foi moi grande cando Carlos Martíns se dirixe aos presentes co seguinte escrito:

 -“ Boas tardes a todos. Para finalizar a nosa intervención, non queremos marchar sen unhas palabras de agradecemento e unha mención especial a unha persoa que estivo trinta e oito anos neste Colexio Mercedario e neste curso 2016/17 tamén se despide, é o que ten a xubilación.

 Esa persoa é o noso benquerido D: Adolfo . ¡Quen non coñece a D.Adolfo!, un mestre que nos regalou fermosos momentos, compartindo a súa sabedoría, o seu agarimo, a súa paciencia e dedicación.

 Queremos agradecerlle infinitamente cada minuto do seu tempo e a paciencia que tivo con nós para sementar o seu saber e os seus valores que quedarán sempre no noso corazón. Non só foi un bo profesor, senón que tamén foi unha magnífica persoa.

Neste tempo que pasamos con vostede podemos comprobar como é en realidade: simpático, alegre, dinámico, áxil, intelixente, humilde, bromista, constante, esixente, culto, traballador…..son algúns dos adxectivos cos que o podemos definir.

 Pero sen dúbida, o que máis levaremos no recordo é a súa función e vocación de guía turístico, como nos demostrou nas excursións a París e Roma, que nos explicaba con detalle cada recuncho que divisaban os seus ollos.

 Ou tamén recordaremos, a xa mítica fila na que  competiamos, motivabámonos, riamos e con tanto “Baje un puesto”, “suba dos puestos”…APRENDIAMOS.

 Tamén serán recordadas as súas expresións e frases como: -Oiga¡ !Oiga!, “ A educación mámase”, “Oiga chico, estudie”, “Póngase a la cola”…..entre outras.

 Gracias D. Adolfo por ensinarnos tanto, pero sobre todo por ensinarnos onde queda TINTORES.

 E antes de pedirlle de que se achegue aquí, quixera pedirvos un forte aplauso para este “mestre”.

 E agora si, D. Adolfo, se fose tan amable, pode achegarse e dicir unhas palabriñas”.

- Non fun capaz de dicir nada porque Carlos deixoume abraiado-.

 P.D. –Na intervención de Carlos, dicindo: -“¡Quen non coñece a D. Adolfo!..,- o seu irmán pequeno, -como unha frecha di: -“ yo..yo.”. O Padre Lisardo cólleo e dille: -“valo coñecer agora”. E achegouno ata min.  

- Isto é a vida señora María, nunca se sabe o que pode ocorrer-. Que todos  teñades unhas boas vacacións.

                                    Verín, 29 de xuño, do 2017.-

                          Adolfo Rolán.-

Explicacións?

  Verín-CRÓNICAS TAMAGANAS- Explicacións….?.

 

  Miña cara señora María: -Todos queren ter razón. Todos queren falar e como no hai un coordinador non se entenden. Darase conta señora  María, que debe haber un orden, por iso vostede o outro día levantou a voz para dicirlle aos veciños, que a acompañaban no recuncho, de que así non se pode seguir un diálogo.

 O “discordante” da oposición municipal berra na prensa escrita e berra nas ondas para dicir simple e llanamente que a Deputación firmou o convenio para o “Gaias” verinés, pero non explica o “porque” de que esa colaboración, que non é tal, é obra directa do Ente Provincial.

 Ai señora María!, aí está o quid da cuestión. Don Manuel Baltar firma a colaboración, pero a obra contrátaa el mesmo, -non lla deixa-, como as outras institucións, ao Concello Verinés.

 Que tortazo lle deu, sen mollarse!. -Tiña que cobrar a traición daquel Congreso Provincial-.

 O curioso do tema, señora María, é resumir, en que foi tratado “verbalmente”, a entrega, da cantidade comprometida, co “Gaias” da vila.  

 Iso chámase chapuza, porque entre ENTES INSTITUCIONAIS o regular e normal é  tratar o asunto nunha xuntanza regulada. Logo comunícase por escrito o resultado. E así é como tratou o tema o señor deputado provincial, actual alcalde de Castrelo do Val, na Deputación:-“Cando a Deputación me conteste por escrito darei a explicación necesaria”-.- Non se adiantou aos escritos. Non quixo ser protagonista, nin quixo tapar nada-. Está tranquilo, ata esperar a resposta.

 O señor alcalde, Don Xerardo Seoane, agudo e perspicaz, encontrou o grauciño para rirse, polo de momento, un pouquiño, poñendo nervioso “o cenador”. Fíxoo culebrearse polo ente Provincial para que saíse nos medios, todo sobresaltado, é dicir ese montón de xustificacións sen coherencia.

- Cando viu que lle ía polo “patrimonio” non durmiu máis. –Xogada perfecta, señora María. Hai que esperar máis saídas, deste tipo, do señor alcalde, don Xerardo Seoane-.

-Como de costume insultando. Só as persoas que non teñen recursos empregan os insultos-. Logo remata dicindo que presentará un escrito no Concello, a modo de moción, para tratar o  asunto. Pero, en que quedamos?. -Ten que facer a obra ou entregar os cartos a Deputación, por firmar o convenio ou, isto é lavarse as mans?. _Todo cheira moi mal-.

 -De tódalas formas o anuncio do Ente Provincial, de pagar en tres anualidades, é un pouco rácano.

                                    Verín, 6 de xuño do 2017.-

 

                                    Adolfo Rolán.-

Árbores...?

 Verín-CRÓNICAS TAMAGANAS-.  Árbores…?

 

  Miña cara señora María: -Contan os buscadores de historias sobre a vila, que en tempos de García Barbón, aló, polos anos derradeiros do século dezanove, uns desalmados arrincaron as árbores, que adornaban a rúa principal, recén adecentada polo benefactor. –Acaso…, unha causa máis para  a súa “fuxida” cara Vigo?

 -Xa choveu!. Ao parecer a vila, señora María, móvese a golpe de talar e así vai dando pasos para ir crecendo e tratando de mellorar para que os veciños, din, síntanse máis humanizados.

- Cando vostede chegou, para quedarse definitivamente en Verín, aínda estaban en pé as árbores da avenida de Portugal, da estrada de Laza, da avenida de Sousas, da Alameda, da praza da Estrela e os castaños de Indias da costa de estrada de Ábedes.

 -Ningunha institución soubo ter unha visión de futuro. So se quedaron coa mirada curta, que era por todo, baixo o dominio do que lle chamarían o progreso, é dicir, ao servizo dos coches. Polo que todas as árbores foron vítima da desidia humana.

 Non houbo oposición, nin reclamacións por parte dos rexedores daquela época, porque se dicía, que as vilas tiñan que transformarse como as grades urbes, a base de ENSANCHES.- E Verín non ía ser menos-.

 Nos primeiros anos da democracia seguiuse coa mesma tónica e aínda máis esaxerada, porque en boca  da máxima autoridade municipal expresouse a seguinte frase: -“Verín non necesita de árbores, porque hai demasiados no val”-.

 Na lexislatura do 1983 en adiante, D. Santiago Cid Harguindey escomezou a plantar árbores nas rúas da vila. Pódese afirmar que foron os inicios dunha visión diferente de embelecer a casa común de tódolos verineses e que son, en parte, vítimas na actualidade.

 No ano 1986, despois de rematar a plantación na avenida de Castela, chegou unha multa gobernativa ao concello de Verín dun millón de pesetas , por tal obra.

 Na estrada de Cabreiroá plantou cancereixos ( serval de los cazadores) que logo máis tarde D. Emilio González Afonso eliminou para crear a avenida da camelias ao estilo dunha vila costeira. -Só queda un cancereixo-. - Foi o único alcalde que tivo sensibilidade para plantar árbores do lugar. –Axudaríalle o apreciado Tainas.

 Don Emilio tamén se ocupou de talar os chopos que estaban diante do campo de fútbol D. José Arjiz, alegando que molestaba moito a súa pelusiña.

  Para facer o famoso aparcadoiro o “cenador eliminou as árbores da praza do Concello. Hai que dicir, que unha parte deles, durante o mes de “agosto”, foron transplantados á veiga de Vilela e de Tintores e están vivos.

 Hai tres anos, na súa lexislatura, na avenida de Sousas, arrancou as árbores da marxe dereita, alegando unha enfermidade, para plantar magnolios, cando na outra marxe seguen os da mesma especie. –Que enfermidade? -……………

 -Señora María, antes de cortar hai que transplantar-.

 

                                   Verín, 27 de abril do 2017.-

                                        Adolfo Rolán.-

Pxom 2012.-

 

 VERÍN-CRÓNICAS TAMAGANAS- PXOM  2012.-

 

 Miña cara señora María: -A vila  de Verín debería colocala ás aforas para que fixera de oráculo, ao estilo grego. Así sabería que marzo é maldito nas novas que afectan negativamente aos intereses dos veciños.

 -Deben preguntar ao oráculo sobre o futuro de cada un deles e non tería que aparecer o “defensor”, da oposición municipal, dando roldas de prensa, tratando de defender o que ninguén entende e botando as culpas a un de “dentro”, cando o único responsable de que un PXOM caiga xudicialmente é dos redactores e dos informes, xurídicos e técnicos, que pretenden avalar tal documento, con erros posibles de impugnación.

 E, sobre todo, se os redactores non traballan como eles queren facer e ademais se hai chamadas telefónicas e visitas interesadas aos responsables das institucións correspondentes, que afectan ao Plan, de que dean saída rápida e non esperar a subsanar  posibles defectos causantes de actos xurídicos posibles, porque hai que marchar de vacacións.

 -Non “perden” todos, senón que gañan aqueles propietarios aos que se lle recolleron dentro da trama urbana as súas fincas rústicas, polo que non pagarán o imposto de natureza urbana, sobre todo nas aldeas. –Quería moita contribución……pero..xa non manda!.

 -Sempre acontece así-, se hai causa, calquera persoa pode acudir aos tribunais e, se o Tribunal Supremo o anula, o  Concello de Verín quédase sen planeamento como sucedeu con este segundo PXOM.

- Un Concello con dous Plans de urbanismo, baixo o mesmo “rexedor”, botados abaixo, pola xustiza, debería levar a unha reflexión do individuo “responsable” e presentar a súa dimisión, para ben de todos, -tanto do partido que o avala, como dos veciños-.

 Debe haber poucos Concellos en todo o territorio, tanto galaico como hispano, que pasaran pola situación de contratar dous Plans e gastar cartos dos veciños, que tiveran este final, tan funesto e desastroso, para as arcas municipais, polo que, para estas responsabilidades debería unha  lei facer responsable, co seu patrimonio, aos responsables do feito.

- Verín non ten “oráculo”, pero…, Verín ten “bruxo”-. Señora María, búsqueo e parole con el. Quedará abraiada do que lle pode acertar.

 Buscan “dentro”, cando vive, dende sempre na vila, e camiña pola noite e o mellor de todo é que se permite fardar de que ten a estratexia para cargar calquera planeamento. –E tamén buscaron por Madrid, cando o firmante non é de moi lonxe.

 -Notouse, señora María, que se corresponde coa estratexia planeada para levar ao planeamento ata o seu final- .

 Darase conta señora María de que planearon as súas impugnacións con propietarios particularidades, que caeron xudicialmente, sobre todo en Galicia, para que logo un “foráneo” , sen propiedades, no Concello de Verín, presentase o seu recurso en Madrid, conseguindo a anulación de todo o PXOM.

 -Só unha persoa pode permitirse o luxo de facer isto. Esa persoa existe na vila e ten medios e coñecementos-.

                                     Verín, 26 de marzo, do 2017.-                                              

                                              Adolfo Rolán.-

Adán e Eva..?

  Verín-CRÓNICAS TAMAGANAS-. Adán e Eva….?

 

  Miña cara señora María: -Por fin, toma corpo, o que o val do Támega debeu ser o “paraíso Terreal”.

Todo isto é produto das intervencións na redes sobre o  carnaval. –Todos queren ter razón e todos queren defender de que o mellor Entroido é o da súa aldea. Pero o máis destacado foi a afirmación, dun deles, dicindo que Adán e Eva son de Laza. Adán..”adán”…non está moi confirmado, porque a persoa que representa ao personaxe está por riba da idade do verdadeiro, pero Eva, ai..Eva!, todo é un enigma. E polo momento ese auto  estase a representar moi asiduamente e sendo fiel a costume aprendida, pero…, que naceran aí’?.

  -Señora María debe recordarlle un slogan que dicía: -“un libro ayuda a triunfar”-. Para os da terra de enriba hai dous libros de Antonio-Augusto Diéguez Añel e de  Don Jesús Blanco Conde (O Pitití) que describen correctamente todo o relativo ao “Entroido” na zona  alta do val do río Támega e minuciosamente fan as súas aseveracións sobre cuestións concretas dos aderezos e prendas da vestimenta do personaxe central do Carnaval, destas terras, e saen fóra, tamén, para contrastar con outros lugares a existencia, para concretar que esta festa é invento da humanidade, dende tempos remotos, en calquera lugar da xeografía terrestre, pero danlle ese toque para rematar, que onde se conserva “ a súa” pureza é en Castro e Laza.

 Ambos libros titulados: -“Támega-Por un valle de civilizaciones milenarias en Galicia” e “Laza, O Entroido enxebre”, deben ser libros para levar ao Grupo Escolar de Laza e tamén, como non?, aos demais do val, porque así as persoas deixaríanse de afirmacións simplistas..e terían base para contrastar opinións. –Non é  o mesmo “vivilo” que “documentalo”-.

 E a festa, como produto, dos veciños está condicionada a novos elementos. Non hai tantos anos que o luns de Entroido baixa unha formiga cabalaria moi grande, pois este elemento non desentoa na baixada da Morena, e debeu ser unha “creación”  para contrarrestar o efecto da intervención dos “animalistas”, naqueles momentos. –Isto demostra que as persoas teñen a capacidade de buscar alternativas para seguir coa festa. E iso é bo, porque enriquece O Carnaval e non se perde ou se para.

  Recórdelles que  en Oímbra, o luns de Carnaval, empezou cun grupo de veciños, tomando unhas cuncas de viño, nas súas bodegas, e así catar e falar de cal era o mellor, pero isto escapóuselle das mans e “daquelas mexadas” está resultando ser o lugar de bandulladas dos que visitan estas terras, nestas datas de Entroido.

 - E dígalles, tamén señora María, que na vila de Verín non acertan cos Cigarróns no desfile. Seríalles mellor facer un desfile só para eles ou un grupo abríndoo  e outro pechándoo, pero non interrompendo e non deixando escoitar ás charangas. -Agora ben, se o Carnaval é facer ruído pois entón que sigan así.

 Máis libros do Entroido: “Entroido en Galicia”, publicacións do Instituto de Estudos Galegos “P. Sarmiento”. Autores: González Reboredo e Mariño Ferro.- “O carnaval en Galicia”, autor: Federico Cocho. –“ O Entroido en Terras de Monterrei”, autor: Xerardo Dasairas.

 -Viva o Carnaval!, viva o Entroido!. O Carnaval é meu!-

 

                                        Verín, 11 de marzo do 2017.-

                                                 Adolfo Rolán.-

A Placa

 Verín-CRÓNICAS TAMAGANAS- A PLACA..?

 Miña cara señora María:  -Vostede criou os fillos con sorte, pero sobre todo, con educación e cumpridores cos seus. Daquela, só a mirada do pai ou a zapatilla da nai, sobraban para saber o que tiñan que facer os fillos. Por iso os costumes fanse ordes e así o seu fillo levouna a ver “a placa” no novo sitio.

 Contou que a súa expresión debeuse oír lonxe e os viandantes que ían pola beirarrúa mirábana como se vostede perdera as casiñas, pero vostede só berrou o que tiña dentro da alma: “a placa quedou sen praza”!.

 A volta do busto do “amigo verinés” aos xardíns do colexio dos Irmáns da Salle, levando a placa no seu pedestal, deixou sen inscrición da “inauguración” da lexislatura do 1995-1999, á praza García Barbón.

 Nunca unha escultura, busto, estatua, monolito ou calquera grafía de persoeiros representativos ou homenaxeados por un pobo sufriron tantos cambios como este de García Barbón. _ Na Praza chegou a estar ubicado en tres sitios. -No medio, na praza da Estrela e ao principio-. E no inicio tamén sufriu cambio e xiro.

 Este busto, obra de Enrique Barros, natural de Oimbra e primo de D. Agustín Mascareñas –pai do Mon, da  Marichús e do Tin-,- persoas moi coñecidas na vila-, soportou, daquela, feixes de humillacións, mentres presidiu a praza que leva o seu nome, de persoas, case sempre, fora de si e colocadas con tragos de máis.

 As frases máis comúns que se escoitaban nos arredores do busto pronunciadas por un tal Piroca, un tal Morán e tamén polo Pilís eran de mal gusto, sen embargo parecían responder a algo que debía estar no subconsciente dos persoeiros porque seguían a ringleira de aqueles que lle fixeron difícil a súa estadía na vila e ao parecer foron causas da fuxida de García Barbón de Verín. Algunha das frases recollidas de veciños que as escoitaron foron: -“levaches os cartos para Vigo”-, -“comunista”-, “que te leven de aquí, que ti es da la (do Colexio)”-.

  - E, como non?, tamén foi burla do Genaro de Tintores, -persoa con tratamento psiquiátrico- que lle colocaba unha garabata e un sombreiro  ao estilo cubano-.

 -Señora María, tamén hai que dicir, que a vila apreciaba a García Barbón. Como mostra están as ansias da realización do “busto” patrocinado polo Concello e os bonos de cinco pesetas dos exalumnos do Colexio dos Irmáns da Salle, promovida por D. José Pereda Alvarez . -Non foi adiante-.  – Sen embargo no ano 1930 outra comisión de verineses, apoiada tamén polo concello, fixo posible a realización do busto, inaugurándoo o 31 de marzo do 1931, na praza que tiña e ten o seu nome.

 O primeiro alcalde que trasladou a estatua foi D. Manuel Pérez Sabugo, no ano 1959, aproveitando unha homenaxe ao Irmáns das Escolas Cristiáns e a instalación do busto de San Juan Bautista, nos xardíns da entrada ao Colexio.

                         Verín, 21 de febreiro, do 2017.-

                                                                            Adolfo Rolán.-

O Ritual...!

 Verín-CRÓNICAS TAMAGANAS- O Ritual …. !

  Miña cara señora María: - Don Oscar é quen fala dos verdadeiros “valores” da vila. Leva pouco tempo, pero, que pronto lle colleu o tranganillo á xente.

 -Que relato tan simple e canto valor representa!. Aquel mozote, que despois de superarse, perante un tempo, na capital do Reino, regresa a súa terra e só quere chegar, para ir a tomar un “simple” bocadillo de panceta ao bar Chaves, preparado pola señora Generosa e servido polo señor Isaac ou polo seu fillo Suso.

- Isto é por en solfa a vida cotián, que se desenvolve no silencio dos veciños e que fai que a “morriña” das persoas estea tan presente en calquera parte da xeografía universal. Esa morriña, tan chea de xestos, fai que perdure, a pesar dos pesares, e da que non falan os medios de comunicación, pero que forma parte do sentimento da xente deste recuncho da península. A este valor non lle fai falla publicidade, porque é esencia galega-. -Mantense coa persoa e séguea a cada lugar que emigra-.

-Señora María, non fai falla estar, cada momento, no candeleiro. Chega estar, cando hai que estar!, porque se a publicidade se converte en fume, só basta un escape para que todo se derrumbe-.

 Como verá, Don Oscar, ata un bocadillo da señora Generosa provoca morriña. –Cantas cousas son morriña!.

 -Que llo pregunten ao “cenador”, que só pisaba os rueiros, cando ía tomar a quinta ou carta parte dun bocadillo, non de panceta, engulíndoo nun bocado e así facía o “ritual” dos sábados para que o visen, querendo demostrar, de que andaba polas rúas verinesas. A camiñata só era dende a Casa do Concello ata o bar Chaves. –Había que acompañalo-. –Logo, dentro, quedaba só-.

- Quen debeu haber escrito algo sobre a esquina do bar Chaves e cruce do parador debeu ser o finado garda Local “O Pirulé”. –Contan que, o señor Isaac, xa preparaba o vaso do viño, a instancias da señora Generosa, porque sabía o momento en que abandonaba o posto despois de xuntar os coches no cruce e iso que, daquela, había poucos.

 Tamén o club de fútbol da vila recollía tódalas mañás os bocadillos de panceta,  cando se desprazaba fóra a xogar o partido correspondente. Perante anos o Suso preparou a barra de pan e a panceta esturruxada, gardándoas no frigorífico, ata o momento da recollida polo encargado.

 Aquel Bar, señora María, era o ritual dos “persoeiros” da vila, porque nel encontraban algo, que noutros non había. -Que llo preguntasen ao Zorrilla e ao Eugenio, que despois de botar un cante recibían o seu premio, para enganar ao seu estómago, tratando de satisfacer a fame que acumulaban, día tras día. E tamén aos limpiabotas das beirarrúas do cruce, que aproveitaban o momento para arrimarse ao braseiro e quentar as máns para seguir coa faena. –Todo un ritual!.

 -Que Deus garde a señora Generosa e a coloque no mellor lugar xunto ao señor Isaac-.

                                   Verín, 6 de febreiro, do 2017.-

                                     Adolfo Rolán.-

 

 

O Paiolo.

 Verín-CRÓNICAS TAMAGANAS-  O Paiolo…

 

  Miña cara señora María: O frío chega ata o fondo dos miolos e os osos rechían pola falta de exercicio. O Dani levouse unha gran alegría porque o seu pai, por fin, levouno con el á matanza do seu avó.

  O rapaz, con catorce anos, aínda non baixara o patio e o seu pai, desta vez, xuroulle que o deixaría participar na loita cos marráns . So vira a matanza dende o descanso da escaleira,- polo que puidera pasar!-. –O coidado dos pais modernos….., darlle todo feito aos fillos-.

  Este ano por fin ía a participar de cheo no coller o animal e rubilo ao carro para logo fincarlle o coitelo na gorxa.

  O primeiro que fixo o pai foi darlle unha corda para ver se era capaz de atala a unha pata de atrás, cando os homes tiñan ao animal agarrado e ben preso.O veciño do Cantodarriba, coma de costume, moi elegante el, non se molesta en botarlle a man nin tocar o porco ata que os axudantes llo teñen ben amarrado e deitado no pinallo do carro, entón fíncalle a  arma, pero…de repente, o porco bótase a baixo e o rapaz é arrastrado polo patio dando voltas co animal. -O Dani xa sabe o que é unha matanza-.

   Ao rapaz sempre lle chamou a atención o coitelo da matanza,utensilio  ben aguzado e relucente,  o matachín quítao dunha envoltura onde está guarecido para que ninguén o empregue en ningunha outra cousa que non sexa na papada do cebote. O mesmo co resto dos coitelos que, daquela, se empregaban para picar a carne dos chourizos

  O tío Xico, coma sempre, tiña que facer unha das súas e a festa tiña que aparecer, en calquera momento, porque senón a matanza deixaría de ser unha xuntanza de bromas. –Hoxe, estes feitos serían tratados de xente sen escrúpulos e de mal gusto-. Por iso, hoxe, a matanza perdeu o seu encanto, xa que non hai personaxes que saiban facer ou convivan todo o ano pensando que broma lle van a gastar ao invitado de turno.

  O avó acércase ao rapaz e dille hai que espabilar e estas cousas fan a un, un home. O cativo, limpándose, respóstalle…pero avísase. -Soubo acertar a broma e tamén colleu ben o feito, asegurándose de que un rapaz entre “homes de pobo” debe estar co ollo aberto, polo que poida acontecer.-Nunha palabra, madurou-.

 -No recreo contáballe aos compañeiros o ben que o pasara na matanza e que repetirá sempre que poida.

 -Que triste señora María que se perdan estes costumes e que os novos non participen nestes mesteres, aprendendo cada un dos traballos especializados, que se fan nunha matanza, ata que o fumeiro se enche de chourizos, entre os cales destaca o “paiolo” .

- Na parroquia de Tintores e en máis lugares do val ou da bisbarra o “Paiolo” faise coa mesma carne que os chourizos gordos, só se diferenza na tripa e nunha certa  cantidade de cabazo, xeralmente cocido, aínda que  hai veciños que llo mesturan en cru.

  Debe ser, señora María, o único chourizo que non ten significado despectivo, polo que en Verín deberían aupalo a convocarlle unha festa gastronómica.

                        Verín, 19 de xaneiro, do 2017.-

                                                                              Adolfo Rolán.

O Paiolo.

 Verín-CRÓNICAS TAMAGANAS-  O Paiolo…

 

  Miña cara señora María: O frío chega ata o fondo dos miolos e os osos rechían pola falta de exercicio. O Dani levouse unha gran alegría porque o seu pai, por fin, levouno con el á matanza do seu avó.

  O rapaz, con catorce anos, aínda non baixara o patio e o seu pai, desta vez, xuroulle que o deixaría participar na loita cos marráns . So vira a matanza dende o descanso da escaleira,- polo que puidera pasar!-. –O coidado dos pais modernos….., darlle todo feito aos fillos-.

  Este ano por fin ía a participar de cheo no coller o animal e rubilo ao carro para logo fincarlle o coitelo na gorxa.

  O primeiro que fixo o pai foi darlle unha corda para ver se era capaz de atala a unha pata de atrás, cando os homes tiñan ao animal agarrado e ben preso.O veciño do Cantodarriba, coma de costume, moi elegante el, non se molesta en botarlle a man nin tocar o porco ata que os axudantes llo teñen ben amarrado e deitado no pinallo do carro, entón fíncalle a  arma, pero…de repente, o porco bótase a baixo e o rapaz é arrastrado polo patio dando voltas co animal. -O Dani xa sabe o que é unha matanza-.

   Ao rapaz sempre lle chamou a atención o coitelo da matanza,utensilio  ben aguzado e relucente,  o matachín quítao dunha envoltura onde está guarecido para que ninguén o empregue en ningunha outra cousa que non sexa na papada do cebote. O mesmo co resto dos coitelos que, daquela, se empregaban para picar a carne dos chourizos

  O tío Xico, coma sempre, tiña que facer unha das súas e a festa tiña que aparecer, en calquera momento, porque senón a matanza deixaría de ser unha xuntanza de bromas. –Hoxe, estes feitos serían tratados de xente sen escrúpulos e de mal gusto-. Por iso, hoxe, a matanza perdeu o seu encanto, xa que non hai personaxes que saiban facer ou convivan todo o ano pensando que broma lle van a gastar ao invitado de turno.

  O avó acércase ao rapaz e dille hai que espabilar e estas cousas fan a un, un home. O cativo, limpándose, respóstalle…pero avísase. -Soubo acertar a broma e tamén colleu ben o feito, asegurándose de que un rapaz entre “homes de pobo” debe estar co ollo aberto, polo que poida acontecer.-Nunha palabra, madurou-.

 -No recreo contáballe aos compañeiros o ben que o pasara na matanza e que repetirá sempre que poida.

 -Que triste señora María que se perdan estes costumes e que os novos non participen nestes mesteres, aprendendo cada un dos traballos especializados, que se fan nunha matanza, ata que o fumeiro se enche de chourizos, entre os cales destaca o “paiolo” .

- Na parroquia de Tintores e en máis lugares do val ou da bisbarra o “Paiolo” faise coa mesma carne que os chourizos gordos, só se diferenza na tripa e nunha certa  cantidade de cabazo, xeralmente cocido, aínda que  hai veciños que llo mesturan en cru.

  Debe ser, señora María, o único chourizo que non ten significado despectivo, polo que en Verín deberían aupalo a convocarlle unha festa gastronómica.

                        Verín, 19 de xaneiro, do 2017.-

                                                                              Adolfo Rolán.

Peineta

Verín-CRÓNICAS TAMAGANAS- “  Peineta”

 

 Miña cara señora María: - “…. Falaba e falaba e falaba…”-. O novo rexedor municipal só mostraba o seu dedo central.

 Ninguén se percataba do asunto, porque a forma de ler e o contido parecían non corresponder co tema a tratar no Pleno Municipal. 

 Isto foi así, porque non houbo réplica. Daquela, nas lexislaturas dos anos 1995 ata o 2003, acontecía que o que presidía os Plenos temblaba, cando o portavoz do BNG, tomaba a palabra, ofrecendo a súa opinión sobre os temas a tratar e de cando en vez era interrumpido, polo que reclamaba e houbo que aconsellar que o deixara falar e ao rematar anunciar a votación correspondente, sen entrar en réplicas. -Gustou da estratexia e logo empregábaa a cotío-. Nesta ocasión non fixo falta dar un chivatazo, porque Don Xerardo Seoane ten as tablas suficientes para saber o que ten que facer. –E como daquela,anunciou a  votación do asunto. -Todo zanxado-.

 - Os estudosos da obra “Las Nubes” de Aristófanes contan que o personaxe que empregaba para ridiculizar a Sócrates escoitou a palabra dáctilos de boca do actor principal e interrumpiuno, mostrándolle o dedo corazón, para  preguntarlle: - “é este, tal vez?”-. -Dende aquela, este xesto propagouse como sinónimo de “zafiedade”-.

 A rúa Lisa, rúa Blanco Rajoy ou rúa do Perú vai ter que cambiar de nome porque a súa alineación é discutida sen reservas. Poucas persoas da vila tiñan ou teñen coñecemento dos dous nomes anteriores. Agora, haberalle que colocar unha placa co nome  do persoeiro que tanto fixo por ela e sobre todo quere que non se amplíe retrocedendo á alineación coas construcións existentes.

 Non estaría mal bautizala como rúa “Peineta”, por ser o xesto que o novo alcalde mostraba no punto da orde do día, que trataba de por remedio, a esta aberración urbanística, no centro da vila. Ou, cómo non, porlle  rúa dos Atrancos, rúa da Berruga ou do Callo.

 O que lle son as cousas señora María, en tan pouco tempo, mire, que aberracións promovidas polo “individuo” poden acontecer e aconteceron na rúa Lisa.

-Para crear “atrancos” non emitiu licenza urbanística, no seu momento, do edificio recén feito, polo que, despois de ter aos propietarios aburridos, tivo que  firmar o permiso, botando man doutra norma, saíndo beneficiados, a pesar do seu pesar.

 Prefire, que a rúa quede co atranco, antes que buscar negociación. -Se o propietario solicita licenza, neste espazo de tempo, e a consegue, ten que edificar coa alineación  actual, deixando para sempre un esperpento de alineación.

 Débelle recordar, señora María, que na década dos oitenta, aló polo 1983 ou 1984, era concelleiro do equipo de goberno e tivo que votar a primeira decisión para o ensanchamento da Rúa Lisa. No PXOM aprobado no ano 1998, presidindo o pleno correspondente, votou a favor da alineación, que negocia o Señor Alcalde, na actualidade. No PXOM do 2012 volve a recoller as alineacións anteriores, quedando o novo edificio coa alineación das Normas do ano 1986, -cando o individuo participou no ensanchamento-. -Xa choveu!-, señora María, pero aínda máis atrancos a cargo dunha propietaria que debeu ser recomendada ou avisada para embarrar o tema, reclamando que non toquen na súa medianeira.

 Cando tódolos veciños desexan ter a súa vila, a súa casa pública, hai quen se dedica a por zancadilllas.-Isto  chámase “amar” ao teus, a túa casa, a túa vila, aos que te auparon a estar onde estás. Pero…, sobre todo, desagradecido.

                                    Verín, 28 de novembro do 2016.

                                 Adolfo Rolán .-

Pecados Provinciais...

 Verín- CRÓNICAS TAMAGANAS- Pecados Provinciais.

 

 Miña cara señora María: O que son as cousas! e…., como non?, vostede garda as súas, por precavida, por se non ocorren… non as airea, ata estar segura de que van ser.

 Que gardadiña tiña a nova!. Compinchada co artista e , por esa boca, non sae nada. Quere ter todo ben asegurado, porque se non sae adiante, que vergoña ante os veciños!.

 Debeu ser a súa filla quen lle dixo do pintor, porque, a cotío, pasa pola beirarrúa da avenida de Portugal, onde está ubicado o estudo do “Fernandiño·

 Daquela, cando cativo, abriuse a rúa Ourense, nunha propiedade adquirida polo seu avó. Iniciada a urbanización, xogaba entre os materiais das obras promovidas por membros da familia.

  Isto debeu ser causa para lanzar ao cativo a outros aires e non os que tiña na vila, porque, moi acubillado, tiña que chegar a ser algo na vida. Así frecuentou os ambientes e círculos madrileños e tomou contacto coas Artes para formarse e perfilar o seu futuro.

 Vostede, señora María, será protagonista dun dos Pecados Provinciais. Estará presente no lenzo como calquera musa dos Grandes Pintores e será vista por infinidade de persoas que visitarán a Exposición de Don Fernando  Barreira.

 -Cando a trace co rotulador e logo a acaricie co pincel sobre o lenzo débelle falar e dicirlle que vostede foi, durante moitos anos, veciña, porta con porta, co seu Padriño Alfonso, polo que sabe unha curiosa anécdota que lle contou antes de finar. Por iso, aínda hoxe, vostede sente curiosidade e, aproveite para facerlle a mesma pregunta ,cara a cara.  -O seu padriño, estando vostede tomando unha copa no seu bar, preguntoulle:  -“e… este quen é”?.

  -Non teña vergoña e descolóqueo enchéndoo a preguntas. Apréteo ou a ver se o convence para que contente a súa nai, dona Sara, firmando os seus cadros co apelido Mateo.

 -Pode que o Fernandiño teña un problema de ubicación e queira desentenderse dunha parte, pero a realidade é, que a simbiose coa súa nai, é manifesta-.

 -Tírelle da lingua e fálelle de Mallorca, Porto, Sevilla, Ponferrada, Roberto Verinno.  Porque todo isto ten que ser a semente que plantou e recolleu, para dar este froito, que tantos admiradores ten.

 -Débelle preguntar cal é dos sete pecados o que vai ser vostede, porque entrada en anos, como está, non quererá ser portada de revista de perruquería. E  o porqué do branco e o negro, cando, sobre a madeira ou o lenzo, todas as cores destacan o mesmo. Non hai grafía que quede oculta. Todas están no mesmo plano e ningunha ten primacía sobre as demais. Figuras de multicorpos cunha cabeza ou multicabezas con un só corpo. Cornamentas e uñas aguzadas, sempre dispostas a defender o ego freudiano do autor,  que se perden entre todo o que encontran.

 O maxín do Fernandiño indaga por doquier para plasmar figuras imaxinadas que dan luz a todo individuo que as ama. Acode, con facilidade, ao narcisismo para ser centro de atención e poder entablar unha conversa entre a realidade e o cadro.-É unha pretensión do autor.

 Non se esqueza de volver á pregunta do Padriño e se esta colección se convertirá nunha Barreirasutra ou “Mateosutra”, ao estilo de Botero.

 Dígalle que os pecados provinciais péchanse en dous, como os mandamentos da Santa Nai Igrexa, a corrupción e a fronteira.

 

                                 Verín, 22 de outubro, do 2016.-

                                                                            Adolfo Rolán Fernández.

Simplezas

  Verín- CRÓNICAS TAMAGANAS- Simplezas…..?

 

 Miña cara señora María: -Os xornais galaicos reproduciron os datos das eleccións da Comunidade Autónoma de Galicia, polo que a maxín da señora María deu voltas  e máis voltas para poder atallar o tema e versar sobre o caso.

 Non lle foi fácil, xa que no corro da praciña conseguida, da única área de reparto, que se levou acabo no Pxom do 1998, ninguén mencionaba a nova. Como persoa dedica só a chismorreos locais non daba entrado en asuntos de máis aló da Estivadas, por iso desexaba que alguén dixese algo sobre a política, para largar o que consideraba unha simpleza.

 Nas eleccións autonómicas podían votar 2.701.932 galegos. Participaron emitindo o seu voto 1.448.962, polo que houbo 1.252.970, que non se arrimaron polos colexios electorais, é dicir, abstivéronse. Por múltiples razóns quixeron non emitir o seu voto, xa que non ven claro isto de elexir, elexir…….para que salga sempre o mesmo. –Señora María vostede levaría a papeleta á furna ou non?-.

  Decataríase, señora María, que a nova dos xornais daba por finiquitado o tempo de reclamacións, polo que xa está todo atado e ben atado. Ninguén pode mover nada. -Os resultados son os que son-. Así quedaron as cousas e polo tanto temos que ter o que nos puxeron os votantes.

  Deberíase preguntar, señora María, como se pode gobernar un territorio sen ter unha maioría cualificada con respecto do censo electoral e non ter que ser a maioría dos que votan. -Non debería ser lexítimo que uns poucos dirixan os destinos do lugar-.

 Vería na nova xornalística que as cantidade de votos emitidos foron 1.420.381. En branco houbo 14.037, nulos 14.544, polo que válidos foron 1.434.418.

  Os votos válidos repártense entre os partidos políticos, seguindo  unha norma, que lle chaman lei D´Hont, que consiste nunha serie de divisións (con matizacións), partindo do número recibido de votos ata chegar ao número total de candidatos e non reste ningún. –Hai que dicir que os partidos que non consigan, en cada demarcación, un tanto por cento de votos emitidos, xa non entran no reparto-.

 Se vostede bótalle unha ollada a cada cantidade de votos recibidos polos partidos participantes verá que o partido con máis votos, só, consigue 682.150, polo que lle corresponden 41escanos e ten maioría absoluta. Se suma os votos do resto dos partidos, máis os nulos e en branco teñen máis co gañador . Entón, como se produce ese resultado nos escanos?. –Simple e llanamente, señora María, está na concentración do voto. Por iso, a simpleza está, que os outros partidos teñen que unirse para que o voto non se disperse e non se perda en nada. Buscar estratexias para sumar e incidir en baixar a abstención, que é onde máis votos se reclúen.        Resumindo, presentarse baixo unhas mesmas siglas o resto das candidaturas e así poderíase formar un goberno alternativo-.

 Outra simpleza  sería que todos os cidadáns deberían estar representados no parlamento e para iso hai que ter vontade política e querer. –A voz non se debe quitar a ninguén, señora María-.

                                   Verín, 21 de outubro, do 2016.

 

                                            Adolfo Rolán.-

o denunciante.

 Verín-CRÓNICAS TAMAGANAS-.  –O Denunciante.-

 

 Miña cara señora María: -Os obreiros estaban tratando de rematar o traballo, porque o permiso xa chegara e a necesidade cundía nos bañistas.

Pola media mañá intentan paralizar a obra persoal dependente de tódalas institucións baixo as cales está o río Támega. Todos facían a mesma pregunta:- “Teñen licenza para colocar a presa no río Támega?”. A presa era ou é a que está por baixo da ponte, no barrio do Olivar. -A resposta sempre era a mesma: -“No concello”-. Houbo un momento que unha das persoas respostou da seguinte maneira: -“pero se o teléfono que está gravado no meu é o 410000, que pertence ao Concello de Verín. -¿Cómo?.

 -Se a  chamada ás Institucións foi feita dende o propio Concello, preguntábase o encargado da obra, cómo nos encargan colocar as chapas e deixar a presa lista?.

 Non houbo que esperar moito tempo para ter a solución ao que acontecera toda a  mañá. A resposta non se fixo esperar e o que son as cousas, señora María, un “paparazzi” apareceu pola ponte e púxose a sacar fotos cara a presa. –Mira…, quen foi o que denunciou?, e, fíxoo dende o propio Concello. –Todo estaba claro. –Botara toda a mañá no despacho-.

  A denuncia apareceu no señor Fiscal por arte de birlebirloque. –Un mago-. Iso é unha maneira de tirar a pedra e esconder a man. Pero iso é o comportamento de persoas malas. -Cando un individuo se síntese perxudicado acude directamente aos Xulgados, a través dun letrado,e fai a súa denuncia, persoalmente ou baixo un poder notarial, dá a cara, porque non ten nada que ocultar-. Cando unha persoa intenta desviar a denuncia, buscando outros camiños ou atallos, como neste caso, a esa persoa, en calquera aldea, chámaselle “denunciante” .

 Hai que dicir que obras provisionais tamén se deron noutras lexislaturas, baixo o mesmo articulado, das leis do solo. Quen puxo coñecemento desta “solución” foi unha aparelladora de Vilamaior ao solicitar un cerramento dunha vivenda no acceso a esta parroquia, na lexislatura, do 1995-1999.

 -Señora María, se o señor Fiscal fai caso dese anónimo, entón debería buscar a folla do xornal “El País” do día que foi nomeado senador, pola Comunidade  Autónoma, e ver que alí se que hai base xurídica para abrir dilixencias e comezar unha investigación-.

 -O Maneco recordaba que ao saír da escola, daquela e de cativo, escondía a careta ou máscara para que non lla vira o seu pai, logo, ao chegar á casa, e  diante del,  colocábaa para meterlle medo. -Que medo!. -Un rapaciño?.

                  Disfrute das ferias señora María.

 

                 Verín, 1 de agosto de 2016.-

                                       Adolfo Rolán.-

"....encargo...cargo.."

Verín-CRÓNICAS TAMAGANAS-  “……encargo….cargo…..”

 

 Miña cara señora María: -Daquela había dous tipos de encargos, os da vila e os da capital. Enténdese por vila, Verín, e por capital, Ourense.

 Os da vila facíanos as Leiteiras. En Tintores, as leiteiras eran a Julia Rianxeira e a tía Julia do Francisco Ladral. En Vilamaior, respondía ao nome da Cabrera.

 Nunha liorta, na conquista polos clientes da vila, houbo un enfrontamento de palabras, que non chegaron ás mans, entre as de Tintores e a de Vilamaoir. -Sabe, señora María, como resolveron o caso, -cansadas de discutir nas Portas de Madrid- a Cabrera respostoulle: -“ mirande, o leite véndeo calquera o caso é vender a auga”-.

- As de Tintores  foran acusadas de malas prácticas co leite, polo que non soportaron tales acusacións e víronse as caras, pero sen chegar o sangue ao Támega. O caso foi que a Cabrera espetoulles aquela resposta deixándoas coa linga na boca, zanxando a discusión, para continuar exercitando o mal costume, que xa se convertera nun hábito.

 As Leiteiras tiñan que ir tódolos días do ano, chovera ou nevase, á vila, a levar o leite, porque o cliente esixía ese compromiso, para ter o alimento asegurado, nos almorzos da familia. –A compra e venda de leite era unha forma de vivir ou base dunha economía de subsistencia-.

 Como ían tódolos días á vila eran as dos ENCARGOS dos veciños. Podía ocorrer que, se un veciño non se levaba ben con algunha, recorría a outro veciño para intermediar coa leiteira.

 Daquela non era fácil desprazarse á vila. Había que prepararse, é dicir, ter roupa adecuada e logo os camiños ou carrouchos eran as vías de conexión, onde podía pasar de todo. O tránsito facíase nas burras. Poñíanselle as albardas e logo colocábanse as canadas do leite en por enriba sentábase a señora leiteira.

 Por estes ENCARGOS estas señora emprendedoras non COBRABAN, porque a necesidade do veciño era máis caridade,  moitas veces, que un favor.

 Os ENCARGOS da capital facíanos os REVISORES do coche de Línea. As veces había que botar man de algún coñecido ou amigo do revisor  para encargarlle algo. -Facían encargos para toda a contorna-. –Coñecían as necesidades da xente, porque sabían cómo se vivía daquela-.

 -Tampouco cobraban. Xente xenerosa, servicial, atenta con toda a persoa que solicitaba o seu servicio-.

 Na vila había que botar man da Fonda Juanita, na estrada de Portugal, beirarrúa dereita. Lugar do despacho de billetes que se realizaba, tanto para lusos, coma para os de acá, onde tiña a parada o coche de línea.

 O Juanito criouse na fonda, polo que viviu nun ambiente típico de calquera estación ou parada de tránsito, polo que lle xogou unha mala pasada.  O seu inconsciente levouno a clasificar un honorable exercicio de representación, aínda que fose a dedo, como un “encargo”, deixando a quen o propuxo polo chan.

 -Non se pode pedir máis, señora María, debería ler a Alexander Lowen para encontrar solucións a tódalas queixas da sociedade moderna onde furga na infancia das persoas para dar co remedio ás enfermidades do maxín. Por iso o refrán di: -“a árbore enderéitase de cativo”-.

 - Non se debe tildar de “encargo” un posto que leva un soldo de máis de seis mil euros ao mes, acompañado de privilexios.

- O “encargo” máis caro da vila de Verín foi o do exaparellador municipal, cando usando os servizos do coche de línea foi capaz de  anunciar  “ unhas obras de teatro”, nun carnaval de principios dos oitenta, con “actores” da vila, no xornal LA REGIÓN. –Xa hoveu!. - Pero non lle chega á base do zapato a este soldo mensual.

 

 Aqueles, se que eran ENCARGOS, porque había causa xustificada, aínda que tivera que ir a LEITIERA  ou o REVISOR ao outro extremo da vila ou da capital.

 -Que sigan tendo todos vostedes unhas ferias do seu agrado-.

                                        Verín, 25 de xullo do 2016.-

                                                                               Adolfo Rolán.-

Cenizo...?

  Verín-CRÓNICAS TAMAGNAS-.- Cenizo…?

 

 Miña cara señora María: -Iso se que é estar arroupada!.  Tódolos veciños do barrio en ringleira e vostede, dende a súa cadeira, coma se estivera nun escenario, como centro de atención, mirando para as bancadas do “anfiteatro” do recuncho da rúa.

 O “Castellano” facía de moderador na conversa, pondo  un acento crítico, porque as cousas que suceden na vila están en boca de todos os veciños e todos queren ter razón.

 Ata o locutor da única emisora local foi calificado de “cenizo”, polo actual alcalde, señor Gerardo Seoane, nunha entrevista que lle realizaba.

 O parecer sentiuse desnivelado no trato, por parte do responsable da radio local, polo que expresou, nun ton coloquial, o que lle pareceu máis acorde co que estaba a suceder.

O problema, señora María, xorde cando se quere diferenciar, por ser persoas distintas, os tratamento. -A imparcialidade debe estar presente en tódalas actuacións que saen nas ondas-. Polo contrario, as respostas de quen non ten pelos na lingua, non espera, polo que a primeira palabra que sae do subconsciente aparece instantaneamente e é escoitada por todo oínte da emisora.

  A diferenciación está en que o Juanito, aquel, que a súa tía política, largou ao ostracismo sae no canal cando se antolla e sobre todo, cando remata calquera entrevista, con calquera asunto do Concello, para contrarrestar o anunciado ou dito polo señor alcalde, Don Gerardo Seoane.

  -O responsable da emisora intenta provocar unha refeita entre ámbolos, no que a última opinión tena que dar o Juanito e senón, ao día seguinte, ten que ocupar todo o tempo local para contar as súas versións, que moitas e moitas veces, non coinciden coa realidade.

 -E así sonlle as cousas, señora María, un, o señor alcalde, Don Gerardo Seoane, que non lle importa o que digan e comenten, porque está nunha dinámica de colocar a Verín nun lugar privilexiado en canto a crear prazas de aparcamentos e darlle un aire novo,  escoitando aos veciños, e darlle solucións aos problemas que tiveron anos atrás. –Chámaselle a isto, señora María, sentirse contribuínte. –Pago, pero vense cousas-.

 -Toda a persoa quere ter a súa casa curiosa, o seu andar cómodo, pois isto é o que están a facer e só levan un ano-. Porque téñena para vivir e criar unha familia, pois a vila é o mesmo. Ocorre que as veces non se pisan as rúas e polo tanto non se ten coñecemento das súas necesidades.

 -Ten que vir un novo alcalde, Don Gerardo Seoane, a coidarlle da “finquiña”. O que son as cousas diría o noso Castelao, pero a historia escrébese así.

 Que todos vostedes disfruten dunhas boas vacacións.

                           Verín, 5 de xullo do 2016.-

                                         Adolfo Rolán.-

 

 

 

Padre Fontes.-

 Verín-CRÓNICAS TAMAGANAS- Padre Fontes…..

 

 Miña cara señora María: -Por fin coñeceu ao Padre Fontes. O lugar non era axeitado, pero a súa filla estaba pendente de que non lle estorbaran. Sempre xorden persoas que van ao seu e non se decatan de que hai outras con dificultades, que a pesar dos pesares queren ver.

 Para algo máis está esa institución con carácter de Eurocidade que pode encher ocos que outros non souberon aproveitar, porque só  lle interesaba obras de moito orzamento con finalidades etéreas con pouco aprecio dos veciños.

-Un exemplo é a sa de ensaios para posibles ou futuros grupos musicais da antiga Aduana e ao mesmo o novo Auditorio con parecido fin. –Debería estar tan conxestionado aquel lugar da fronteira que fixo falta facer outro con máis amplitude!. –Que non sexas por salóns!. -Serían outras cousas, señora María.

O espectáculo foille ameno e debeulle gustar porque sorría de cando en vez e iso que o barullo da periferia non lle deixaba escoitar ben. A noite axudou e o lugar tamén. Alguén dicía que xa había arranxo para o Xoves de Comadres e iso que non coñecen os “Venres e 13” de Montalegre.

 Sempre que coinciden a sexta feira e  o 13 festexan a “Noite das Bruxas” aló no Castelo, mesturando actuacións folclóricas con guións feitos a propósito dos eventos con fogos, luminarias, e lumes cos que purificar as almas de todos os que desexen e necesiten elevarse coma a violinista, de fai un ano, ata chegar ao escenario, onde continúo coa súa interpretación.

 -Señora María debe ir a Montalegre, lugar do Barroso, do outro lado do Larouco, esa serra que impide que dende O Castelo de Monterrei non se oteen todos os cumios do Xerés, para disfrutar do patrimonio, a natureza e non estragar un castelo transformándoo en Parador.

 Non lle fai falta, porque lle souberon dar o destino de ser o lugar das meigas, das bruxas, das almas de ultratumba, do que tanto hai nas terras de aló coma nas de acá. –Somos raianos-.

 Coñecín ao Padre Fontes de man de don Baltasar, crego de Vilardevós e natural de San Cristovo de Medeiros, fronte a Vilar de Perdices, porque me levou ao primeiro Congreso de Menciña Popular organizado na parroquia lusa, onde O Padre Fontes bebendo das fontes da xente do Barroso, enfrontándose ao Bispo de Vila Real con este tipo de actividades e outras mal vistas pola curia soubo elevar o espírito daquela xente esquecida por todas as Institucións, dándolle aquela Bisbarra predicamento para ser escoitada nos foros do Estado.

 Con ambos cregos celebráronse no Grupo Escolar Rodolfo Núñez de las Cuevas, en Vilardevós,  os  II Xogos Populares TRANSMONTANOS GALAICOS (ano1984, festa do San Martiño). Aqueles eventos trouxeron estes acontecementos.

 Pódese dicir, dende a miña modesta opinión, que nunca abandonou aos seus e tivo que entrar, tamén na política, para buscar o necesario para aquelas xentes barrosas, que en Lisboa esquecíanselle.

 Exemplo a seguir en calquera das facetas humanas, porque calquera cousa por estraña que parecese sabíaa coidar para o ben sen mirar de onde viña ou onde ía.

 Todos os nosos  metidos nunha coreografía facendo que o espectador entre dentro da obra e sentíndose actor, como o personaxe, que interpreta con cada xesto o mundo máxico dos antepasados, facendo que o maxín recorde a Santa Compaña, as velas, o caldeiro co hisopo, a cadeliña e a cruz, sen desviarse do camiño, ata a seguinte parroquia ou cemiterio.

-Tan lonxe, pero tan preto de nós, señora María. Só o cambio na política local para poder ver outras cousas.

 Noite de San Xoán, noite de flores. Noite de San Pedro, noite de argalladas aos veciños.

                              Verín, 27 de xuño, do 2016.-

                              Adolfo Rolán.-